Pentekening Pastorij op Beek te Meer door Josephus Koyen (15-06-1923)

Het familiewapen!?!

HEBBEN WIJ EEN FAMILIEWAPEN?
Er bestaan verschillende familiewapens met onze naam, nl. met KOYEN, KOIJEN, VAN COIJE, VAN COYE, maar of er daarvan met onze stam verwant zijn hebben we niet kunnen achterhalen.  Toch meenden we dat het interessant was er iets over te vertellen en de twee wapens waarvan we een afbeelding bezitten, hier af te drukken.

"Een horizontaal doorsneden schild met in het bovenste deel drie mereltjes of merlets (dat zijn heraldische eendjes zonder kop of poten) -zwart op zilveren ondergrond. In het onderste gedeelte drie gouden rozen op rood veld (twee naast elkaar en een daaronder). In de helmversiering rond het schild komen de kleuren rood, blauw en goud voor. Boven op de helm staat een zwart mereltje."

Dit wapen wordt beschreven als een wapen van KOYEN in het Wapenboek van Lens "Armorial du Duchí de Limbourg et du pays d'Outre- Meuse" (Wapenboek van het Hertogdom Limburg en het Land van Overmaas). Hetzelfde wapen wordt beschreven in het tijdschrift "Le Blason" (Het Blazoen) als een wapen "ROYEN".

Hetzelfde wapen wordt nogmaals beschreven, maar dan als "KOIJEN" in het boek van J.Th.De Raadt "Sceaux armoriís des Pays-Bas et des Pays avoisinantes (Belgique-Royaume des pays-Bas-Luxemboûrg-Allemagne-France) Recueil historique et híraldique"(Dl .II) (Lakzegels die wapens vertonen van de Nederlanden en aangrenzende landen (België -Nederland -Luxemburg -Duitsland -Frankrijk). Geschiedkundig en heraldisch overzicht Deel II). Hij voegt eraan toe waar hij het wapen gezien heeft nl. ingedrukt op een rood lakzegel onder een "Staat van goederen van de clerus" uit 1787 die was opgesteld en gezegeld door Pieter Jacob Koijen, koster van de parochiekerk van St. Maartens-Voeren(Belgisch Limburg). De lijst werd overgemaakt aan de Oostenrijkse regering (die toen over Zuid-Nederland regeerde).

Vreemd is wel dat het wapen stamt uit een streek, de Voerstreek, waar we geen Koyens kennen. Hasselt's stadsarchivaris E.Houtman, die bij nazicht van de provincie Limburg alleen in Lommel enkele Coeyens vond, wijst erop dat in de 18de eeuw in de Voerstreek wel een aantal ROYENs voorkomen. Om met zekerheid te weten van wie dit wapen nu eigenlijk was, Koyen, Koijen of Roijen, stelden we de vraag aan het Algemeen Rijksarchief in Brussel waar het originele stuk berust onder nr. 46801 van het Rekenhof van Brabant. Het Algemeen Rijksarchief antwoordde dat de naam KOYEN was.

In het reeds genoemde boek "Sceaux Armoriís" van J.Th.De Raadt wordt ook het hieronder afgebeelde wapen "VAN KOIJE" beschreven. De beschrijving (vertaald) luidt als volgt:

"Een St. Andrieskruis (of schuinkruis of X) met bovenaan in het schild een schapenschaar met afgehakte punten; de punten naar bovengericht afgebeeld. Het wapenschild is onderaan verdeeld. Het helmteken (boven op het wapenschild) bestaat uit vijf struisvogelveren.
De (adellijke)"van Koijes"die dit wapen voerden, woonden in de streek van Oudenaarde (Oost-Vlaanderen) en bekleedden daar tal van hoge ambten. Dit geslacht wordt beschreven (zes generaties van de 15de t/m de 17de eeuw) onder de naam "VAN COYE" in het boek "Nobiliaire des Pays-bas et du Comtí de Bourgogne"(deel.II pag.542-543)(Lijst van de Adel in de Nederlanden en in het Graafschap Boergondië) van Baron de Herckenrode Het wapen wordt afgebeeld in deel IV onder nr.650 VAN COYE.

Tenslotte hebben we nog twee verschillende wapens van de KOYENs uit Oost-Europa: het oorspronkelijke (burgerlijke) wapen met de leeuwen het (adellijke) wapen dat ze voerden toen ze zelf geadeld werden en dat was overgenomen van aangetrouwde adel. Zie hoofdstuk "Zijn er in de middeleeuwen Koyen's naar Oost-Europa vertrokken?", waar de twee wapens worden beschreven en waar het tweede wapen wordt afgebeeld.