Pentekening Pastorij op Beek te Meer door Josephus Koyen (15-06-1923)

De familie Koyen - Overzicht

Het lijkt erop, in ieder geval sinds 1460, dat de Koyen's afkomstig zijn uit de "Kempen", een gebied in het zuiden van Nederland en het noorden van België. Het is belangrijk om te beseffen dat in die tijd de meeste mensen niet konden lezen of schrijven. Er werd niet veel geschreven en als er geschreven moest worden, werden de namen fonetisch gespeld. Het gebruik van de formele familienaam was vrij zeldzaam en vaak beperkt tot het gebruik in geboorte-, trouw- en overlijdensakten. En als de priester, dominee of klerk vroeg: is uw naam correct gespeld?

Wat kon hij of zij dan nog meer zeggen, dan? ...JA!?!

In die tijd kon een achternaam gemakkelijk elke generatie veranderen, stel je een zoon voor van Cornelis Hendrix Coyen. Hij kon worden aangesproken als Cornelissen of Hendrixsen (zoon van Cornelis of zoon Hendrix, afhankelijk van hoe de vader gewoonlijk werd genoemd).

Het schriftelijke bewijs van het bestaan van Koyen's in dit gebied dateert uit 1460, een officieel certificaat werd mede ondertekend door Hendrik Koyen. Het Kempengebied waar de Koyen's van de “lage landen” woonden was slachtoffer van de pest en de 80-jarige Spaanse Oorlog (1568-1648). In die tijd werden veel mensen vluchteling en beproefden hun geluk ergens anders. Naast de "Lage Landen" zijn er sinds 1300 Koyen's in Oost-Europa (Duitsland, Polen) en een migratie terug naar het Westen zoals het gebied rond Sleeswijk-Holstein. Ook tussen Duitsland en Denemarken was dit een betwist gebied. In de oudheid was Europa door de eeuwen heen een slagveld van oorlog en geschillen tussen koninkrijken, vorstendommen en hertogdommen, gebaseerd op religie, macht, wraak en/of eenvoudige hebzucht.

Het is goed mogelijk dat Koyen's uit Denemarken, Duitsland en Oost-Europa afkomstig waren uit Vlaanderen (hertogdom Brabant), maar daar is geen hard bewijs voor. De "witte pagina's" van het telefoonboek van Kopenhagen leverden geen treffer op "Koyen", wat aangeeft dat het geen gebruikelijke naam is in Denemarken.

Wat een deskundige van het Instituut voor Naamkunde betreft, wordt de naam Koyen geclassificeerd als "Vlaams", een Nederlands dialect dat in Vlaanderen (België) in de Noordelijke Kempen wordt gebruikt. Een verklaring voor de betekenis van Koyen is dat het betrekking heeft op een beroep. Een herder (herder) van schapen zet de dieren in een schuur (kooi). Meervoud van "kooi" is "kooien". ("kooy" -> "koyen") Andere verklaringen zijn ook mogelijk en het is natuurlijk heel goed mogelijk dat er veel niet-verwante Koyen's op deze aarde rondlopen.

Er zijn verschillende varianten van de spelling van Koyen zoals Koijen, Kooyen, Coyen, Coeyen en Verkooijen. In het boek van Antoon Koyen "De Familie Koyen" vind je hoe ze met elkaar verwant zijn. In die tijd waren de burgerlijke administratiekantoren nog niet zo goed georganiseerd en werden de namen vaak fonetisch geschreven. Zelfs nu nog zijn er enkele discrepanties. Mijn oom Jos (pagina 369, boek '86) woonde in Nederland en stond geregistreerd als Koijen, maar in zijn Belgische militaire paspoort stond hij dan weer vermeld als Koyen.

Het probleem is dat de Nederlandse letter-y niet in het alfabet voorkomt en is samengesteld met de karakters i + j als een ij wanneer deze met een typemachine of computer wordt geschreven. De Nederlandse-y lijkt echter in feite op een y met stippen als je hem met de hand schrijft. Als u dus woorden van Nederlandse of Vlaamse oorsprong met een ij of y ziet, kunt u deze in de meeste gevallen omwisselen.

(Dit is niet 100% correct, maar in de praktijk werkt het prima. Het voormalige Nederlandse Telefoonboek werkte ook zo!)